کد مطلب:90261 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:234
جمله «اما بعد» فصل خطاب است، مطلبی كه پس از حمد خدا، یا پس از این مقدمات، شروع می شود. نخستین كسی كه این كلمه را گفته، داود علیه السلام یا كعب بن لوی بود. سبحان. پاك و منزه و مقدس، جمله ی فعلیه ی دعائیه است، یعنی پاك و دور است [صفحه 62] خداوند از زن و فرزند و منصوب علی المصدریه كانه قال ابری الله من السوء برائه. خلق: آفریدن، ابداع كردن و ایجاد نمودن است، به معنای مصدری و خلق: مردم، مردمان، عالم خلق (ناسوت) مقابل امر و آن عالمی كه موجود به ماده و مدت باشد، مانند: افلاك، عناصر و موالید ثلاثه، یعنی جمادات، نباتات و حیوانات كه این عالم را عالم شهادت، عالم ملك و عالم خلق می گویند. مولای متقیان علی علیه السلام نخست آفرینش موجودات و خلقت آدمیان را، سرآغاز سخن قرار داده می فرماید: آفریدگار یكتا زمانی كه انسان و پدیده ها را آفرید، از اطاعت آنان بی نیاز بود، یعنی انسان و آفریدگان دیگر، خواه از عالم امر یا عالم خلق باشند، همه و همه، در نقص امكانی با هم شریك اند كه مدام از مبدا فیاض بهره می گیرند. چون رابطه ی خالق و مخلوق، ربط فیض دهندگی و فیض پذیری است، كه از یك سوی آن كمال مطلق و از سوی دیگر احتیاج محض است، شائبه ی نیازی در بین نخواهد بود. بنابراین ایجاد آدمیان و غیر هم كه از فیاضیت الهی مایه گرفته، جهت كسب اطاعت و فرمانبری آنها نیست، زیرا خدای متعال، واجب الوجود بالذات است و واجب الوجود بالذات، واجب الوجود من جمیع الجهات و الحیثیات می باشد و اینكه گفته اند صرف الوجود كل الاشیاء، واقعیتش غنای مطلق است و اگر آفریننده ی جهان تقدس و تعالی ایجاب طاعت بر بندگان نموده است، تنها به خاطر قصور امكانی آنها است كه بدین وسیله، از نقص به كمال ارتقاء یابند و در رهگذر عبادت و بندگی حق جل و علا به «العبودیه جوهره كنهها الربوبیه» واصل گردند.
«اما بعد فان الله سبحانه خلق الخلق حین خلقهم غنیا عن طاعتهم»
صفحه 62.